Hoe vergaat het filmmakers en -filmprojecten die geld hebben gekregen van LFO? Om een vinger aan de pols te houden informeert Limburg Film Office om de zoveel tijd naar actuele projecten bij filmmakers. Ditmaal aan het woord: Manouk Pluis – alumnus van Toneelacademie – over ‘We hadden erbij moeten zijn’, een documentaire over de rol van de omstander binnen het herstel van de eenzame ziekte Anorexia Nervosa. Eerder dit jaar kreeg Manouk een ontwikkelingsbijdrage voor dit project, waar ze in deze blog voor de eerste keer over vertelt.

Hoe kom je bij dit onderwerp?

“In 2015 werd ik, samen met een groep jonge vrouwen, met spoed opgenomen in het Academisch Ziekenhuis van Maastricht wegens Anorexia Nervosa. Er ontstond direct een groepsdynamiek die de gehele herstelperiode voor eenieder ging bepalen. Het raakte en inspireerde me destijds dat we, gedurende de 180 dagen van onze opname, steevast dagboeken bijhielden. Na het laatste gezamenlijke eetmoment van de dag sloot elke kamerdeur en schreven we. We schreven elke dag over onder andere ons perspectief naar de groep toe.

In onze herstelperiode heeft de groep en de daarmee gepaard gaande dynamiek tot veel geleid. We verloren één van ons, en mij zal altijd de vraag resten wat de groep voor haar had kunnen betekenen. Deze documentaire onderzoekt het krachtenveld waarin Herstel plaatsvindt binnen een groepsopname. We laten zien hoe structuren en dynamieken binnen een groep een cruciale rol kunnen spelen voor een ziekte als Anorexia Nervosa, waarbij isolement zo op de loer ligt. ‘We hadden erbij moeten zijn’ vindt wellicht een antwoord op de alsmaar beknellende vraag rondom dit thema: ‘Hoe herstellen we en wat kan ik als omstander, oftewel groepslid daarin betekenen?’.”

Wat maakt dit een Limburgs project?

“‘We hadden erbij moeten zijn’ vindt zijn oorsprong in de provincie Limburg en zal, met een grotendeels Limburgs team, locatie en castleden, een aanzienlijke bijdrage leveren aan het verhaal. Deze documentaire toont, in tegenstelling tot eerdere werken rondom deze thematiek, een groep ter portrettering die zich in Maastricht vestigde om hun Herstel te vinden.”

Dit is jouw eerste project als (documentaire)regisseur. Hoe gaat dat tot nu toe?

“Het geeft me veel nieuwe energie, het voelt bijna alsof ik aan een nieuwe opleiding begin. Als regisseuse daag ik mezelf in dit project enorm uit om deze rol te verkennen en vorm te geven, waarbij veel nog nieuw voor me is. Hoe ik de rol van regisseuse precies ga invullen, is nog in ontwikkeling door mijn dubbele rol als maker én groepslid van de cast. Tot nu toe heb ik me als actrice altijd als uitvoerend maker gepositioneerd, maar met dit verhaal wil ik de stap zetten naar een creërend maker. Dit verhaal dwingt mij als maker tot de vorm van een documentaire. Dat doe ik overigens niet alleen; ik zoek ondersteuning bij professionals zoals regisseuse Zorba Huisman, die hier als projectbegeleidster nauw bij betrokken is. Ik ben ontzettend blij met haar expertise en dat ze deel uitmaakt van het team.”

Wat maakt deze documentaire uniek denk je?

“De toon van de documentaire. Nog nooit eerder zagen we een hoopvolle vertelling over een groep die deze ziekte grotendeels overwon. ‘We hadden erbij moeten zijn’ zal daarmee een intieme blik geven op het herstelproces van eetstoornissen. Het zal een zacht en reflecterend werk worden, dat de vrouwen toont in hun kracht als groep.”

Wat zijn je plannen met het ontwikkelingsgeld?

“Deze toekenning geeft me de mogelijkheid om mijn horizon als maker te verbreden en in gesprek te gaan met verschillende partijen die me inspireren. Hierdoor kunnen we het scenario ontwikkelen en zowel het artistieke als productionele team samenstellen. Dit onderwerp draagt grootsheid in zich en vraagt om een gerichte aanpak. Ik voel een sterke verantwoordelijkheid voor dit verhaal en ben vastbesloten om met geduld en aandacht toe te werken naar de realisering ervan.”

Waarom moet deze documentaire er komen?

“De jeugd groeit op in een wereld waarin het zelfbeeld steeds meer onder druk komt te staan. Op platformen als TikTok en Instagram krijgen eet- en lichaamsgerelateerde reels tegenwoordig een gigantisch bereik, waardoor de ziekte voor jongeren steeds meer binnen handbereik komt. Verborgen in hitmuziek en een ideologie met zelfverbetering aan de lead, schuilt een extreem eenzame ziekte die de gebruiker te wachten kan staan. Een dagelijkse en constante stroom van algoritmes over vloggers met gewichtsverlies, work-outs en voedingsschema’s zijn anno 2024 de collectieve norm die grote zorgen behoeft voor het aantal eetstoornissen in de wereld. Het grootste online hulpplatform binnen Nederland, Proud2bme, richt zich daarentegen juist op het vinden van Herstel. Met hun ondersteuning en enthousiasme voor ‘We hadden erbij moeten zijn’, gaan we er alles aan doen om een zo groot mogelijk bereik te creëren.

Ieder jaar komen er in Nederland namelijk circa 1300 jonge vrouwen met Anorexia bij. Ik voel een enorme noodzaak dat we beter en vooral opnieuw naar deze ziekte gaan kijken. Het is mijn overtuiging dat in de huidige tijdsgeest eetproblematieken geen individuele problemen meer zijn en de omstanders een veel significantere rol spelen dan dat nu erkend wordt. ‘We hadden erbij moeten zijn’ poogt de ziekte, door de waarde van een groep, van haar eenzaamheid te bevrijden.”

https://www.proud2bme.nl/proud2bme/